Terugblik werksessie ‘Energiebesparing in het MKB: Stimuleren of handhaven?

Martin Kloet (Duurzaam Energie Besparen) benadrukte dat ondernemers heel veel aan hun hoofd hebben. Energie maakt slechts 5 tot hooguit 10% van hun kosten uit, en krijgt daardoor zelden prioriteit. Zaken als personeel of verkoop staan hoger op de agenda. Praktisch en tijdig advies, via vertrouwde partijen zoals brancheverenigingen, maakt het verschil. Op deb.nl zijn hiervoor diverse tools te vinden, waaronder een quickscan voor mkb’ers.

Alexander van Setten (DOE-Rivierenland) liet zien hoe collectieve en vraaggestuurde aanpakken werken. Niet vanuit plannen die in de la verdwijnen, maar met laagdrempelig advies op basis van concrete behoeften van de ondernemer. Vertrouwen en strategisch langetermijndenken staan centraal. Een locatie als S-TEC is waardevol als ontmoetingsplek, maar in de praktijk werkt het vooral als je ondernemers opzoekt en actief ontzorgt. DOE Rivierenland is een van de vijf regionale energie-expertisecentra.

Tijdens de werksessie kwam naar voren dat veel ondernemers onvoldoende weten waar ze informatie kunnen halen. Niet elke ondernemer kent de regionale energie-expertisecentra of de regelingen in hun gemeente.

De provincie Utrecht ontwikkelde een factsheet die helpt om subsidies inzichtelijk te maken. Fiona van Hamburg (OostNL, Gelders Klimaatfonds) vulde dit aan met een belangrijk signaal: als het gesprek stokt bij de vraag ‘hoe ga je dat betalen?’, zijn er via het net gelanceerde Gelders Klimaatfonds wél middelen beschikbaar voor verduurzaming.

Jan Urbaan (ODRA) besprak de veranderende rol van omgevingsdiensten. OD’s worden vaak geassocieerd met handhaving (‘de stok’), maar zien ook kansen om te informeren en adviseren. Denk aan tools, quickscans en factsheets. Tegelijk blijft een duidelijke rolverdeling tussen toezicht, beleid en ondersteuning essentieel.

De conclusie? De voorhoede en het peloton komen met stimulering en ondersteuning wel in beweging. Voor de achterhoede zal de stok ingezet moeten worden. Een slimme aanpak vraagt samenwerking, timing en vertrouwen – én een combinatie van wortel en stok, afgestemd op de ondernemer. Omgevingsdiensten en regionale energie-expertisecentra zijn complementair in hun rol en taken. De teneur van de werksessie is dat ze meer bereiken als ze elkaar weten te vinden en samen optrekken. Dus stimuleren én handhaven.