Good Boern: Now en Straks: “Het kan wel – en het moet ook!”

Als indianen verjaagd… 
In het panelgesprek, geleid door voormalig landbouwminister Gerda Verburg (zelf boerendochter), gingen de agrariërs met elkaar in gesprek over perspectief en beleid. Centrale vraag: waar liggen de kansen voor morgen? Boeren voelen zich vaak in een klein hoekje gedrukt en soms zelfs “…als indianen verjaagd”. Maar boeren zijn niet het probleem. Ze zijn onderdeel van de oplossing, zo is de overtuiging. Verburg vroeg ze om hun boodschap aan ‘formerend Den Haag’. Het wensenlijstje: “…een stip op de horizon”, “…duidelijkheid in regelgeving en vergunningen!”, “…een positieve agenda!” en “…meer (geldelijke) waardering voor natuurbeheer!”. Boeren moeten kunnen blijven boeren. Wat opviel was de kracht en het geloof in de toekomst. Of, zoals Verburg het samenvatte: “Het kan wel – en het moet ook!”

Workshops: van energie tot mentale druk
In drie verdiepende workshops doken deelnemers dieper in thema’s die de sector nu raken. In de workshop “Boerenerf van de toekomst” ging het vooral over circulariteit in mineralen en energie. De energietransitie biedt kansen, zeker voor bedrijven die durven kijken naar zonne-energie, batterijopslag, mestvergisting en energiemanagement. De kernboodschap uit deze workshop: Maak een plan voor de lange termijn, zet stappen die bij jouw bedrijf passen en leer van collega’s die het pad al hebben gelopen.

In de workshop “Economie van het boerenbedrijf” bespraken onderzoekers en ondernemers nieuwe verdienmodellen: van multifunctionele landbouw tot zorg op het erf, korte ketens en concepten als Zonvarken.

De conclusie: diversificatie helpt in het ontwikkelen van een beter verdienmodel, maar het vraagt lef én een plan B voor als het niet goed uitpakt. Je richten op kwaliteit en dierenwelzjin zoals bij Zonvarken loont; er zijn meer manieren om waarde toe te voegen dan alleen via de liters en kilo’s. 

De workshop “Omgaan met druk” was een indringende sessie over de mentale en maatschappelijke druk op boerengezinnen. De ervaringsverhalen maakten veel los bij de deelnemers en de boeren in het panel. Belangrijkste inzicht: Praat met elkaar in het gezin en in de familie over de ontwikkelingen in en om het bedrijf. Wacht niet tot het te groot wordt. Onderlinge openheid over hoe je verder wil met het bedrijf maakt de situatie niet gemakkelijk, maar wel minder zwaar.

Signalen
De bijeenkomst liet zien hoe groot de behoefte is aan een duidelijk profiel van toekomstbestendige landbouw. Boeren, ketenpartners, financiers én overheid hebben elkaar nodig om verder te komen. Die oproep past ook in de landelijke actualiteit. Eerder kondigde Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen in NRC een onderzoek aan naar de impact van landbouwbeleid op boerengezinnen. Hij sprak over “…boeren die diep ongelukkig worden” door onzekerheid en gebrek aan inlevingsvermogen. Good Boern: Now en Straks toont dat het óók anders kan: door open en eerlijk te spreken, elkaar te versterken en samen oplossingen te vinden. De regionale partners gaan met de opbrengsten van deze bijeenkomst door. Ook neemt het Nationaal Klimaat Platform de signalen van de boeren mee in hun advies en invloed.