GEA masterclass: Landschap onmisbare factor bij versnelling energietransitie

01 december 2021 - Windmolens en zonnevelden zijn voer voor verhitte discussies. “Maar vergeet niet,” stelt WUR hoofddocent landschapsarchitectuur Sven Stremke, “Kinderdijk was ook ooit een energielandschap waar men fel tegen was.” Samen met twee collega’s brak Stremke tijdens een nieuwe GEA-masterclass een lans voor een landschapsinclusieve energietransitie.

Woensdag 24 november vond in de Buitensociëteit van het Zutphense Hanzehof Theater de tweede live versie van een reeks masterclasses van het Gelders Energieakkoord plaats. De reeks is gericht op lokale bestuurders en politici. Als het om ons klimaat gaat, komt er veel op het lokale bestuur af. Goede kennis vormt dan een gedegen basis voor mening-, beleids- en besluitvorming. In de masterclass ‘Zon & Wind op land’ gaven drie landschapsexperts een historisch en actueel beeld van de ontwikkeling van energielandschappen in Nederland.

Landschap als verbindingspunt voor energietransitie

Stremke beet het spits af met een lezing over historische energielandschappen en hoe we daar door de eeuwen heen mee om zijn gegaan. Vervolgens ging Dirk Oudes (PhD onderzoeker landschapsarchitectuur, WUR) in op landschap en zonne-energie, waarna Frank Stroeken (landschapsarchitect en partner bij Wing en ateliermeester bij Atelier Overijssel) hetzelfde deed met windenergie. De lezingen en gestelde vragen bevestigden dat windmolens en zonnevelden nog veel vragen oproepen en dat daarom innovatie het devies is. De drie experts waren daarbij unaniem: landschappelijke aspecten kunnen juist een verbindende factor zijn tussen de harde doelstellingen, de technische mogelijkheden en het maatschappelijk gevoel bij de implementatie van de energietransitie.

“Landschappen verdwijnen niet, ze veranderen”

Uit de drie verhalen kwam duidelijk naar voren dat in alledaagse landschappen mensen als eerste energiesystemen beleven. Tegelijk zijn die landschappen het laatste wat ter tafel komt bij het uitvoeren van politieke doelstellingen. Beter nadenken over energielandschappen in een regio levert een aantal belangrijke pluspunten op. Zo kunnen zonnevelden meerdere functies meekrijgen. Daarmee raken ze veel beter geïntegreerd in een agrarische of natuurlijke omgeving, aldus Oudes. En Stroeken maakte inzichtelijk hoe dynamisch onze kijk op grote windmolens eigenlijk is. Landschappen verdwijnen niet met de komst van zonnepanelen of windmolens, ze blijven veranderen. Die dynamiek moeten we gaan inzetten om de discussies inclusiever te maken en zo de transitie in een hogere versnelling te brengen.

Download hier de presentaties van:

• Sven Strem (WUR)*
• Dirk Oudes (WUR)
• Frank Stroeken (Wing/Aterlier Overijssel)

* Gebaseerd op: https://www.researchgate.net/publication/341908181_Evolution_of_Energy_Landscapes_A_Regional_Case_Study_in_the_Western_Netherlands

GEA gaat door in 2022

De laatste masterclass uit deze reeks vindt plaats op dinsdag 11 januari 2022. Dan komt het onderwerp ‘E-mobility’ uitgebreid aan bod en staan we stil bij de kansen voor emissieloos vervoer in de gebouwde omgeving. Ook deze masterclass vindt plaats in Zutphen. Er is nog plaats! Meld je HIER aan. 

Terugkijken

Kijk hieronder de Masterclass 'Zon & Wind' terug.